İLGİLİ HADİSLER CUMA VE BAYRAM BÖLÜMÜ ﴿ كِتَابُ الْجُمُعَةِ وَالْعِيدِ ﴾ - “Kim özürsüz olarak üç kez Cuma Namazını terk edecek olursa, Allah’da onun kalbini mühürler” Suyûtî (ö. 1. Ebu’l-Ca’d ed-Damrî[1] 2. Câbir[2] 3. Ebu Katâde[3] 4. Hârise b. en-Nu’mân[4] 5. Abdullah ibn Ömer[5] 6. Ebu Hureyre[6] 7. Abdullah ibn Ebi Evfâ[7] 8. Ebu Abse b. Cebr[8] 9. Abdullah ibn Abbâs[9] 10. İbn Es’ad b. Zürâre[10] 11. Safvân b. Suleym[11] (mürsel olarak) Toplam, (Derim ki:) Bu konuda şu yollardan da hadis rivayet edilmiştir: 12. Hz. Aişe 13. Ka’b b. Mâlik[12] 14. Muhammed b. Abbâd b. Ca’fer (mürsel olarak) * * * - “Biriniz Cuma Namazına gideceği zaman, (boy abdesti almak suretiyle) yıkansın”[13] Suyûtî (ö. 1. Abdullah ibn Ömer[14] Suyûtî derki: “Ebu’l-Kâsım ibn Mende dedi ki: ‘Bu hadisi, Nâfi’ yoluyla Abdullah ibn Ömer’den Hafız İbn Hacer (ö. 2. Abdullah ibn Abbâs[15] 3. Ebu Eyyûb[16] 4. Abdullah ibnü’z-Zübeyr[17] 5. Büreyde[18] 6. Hz. Aişe[19] Toplam, (Derim ki:) Bu hadis, şu yollardan gelmiştir: 7. Hz. Ömer[20] Bu hadis, şu lafızla gelmiştir: ﴿ إِذَا جَاءَ أَحَدُكُمْ إِلَى اْلُجُمُعَةِ فَلْيَغَْتَسِلْ ﴾ “Biriniz Cuma Namazına gideceği zaman, (boy abdesti almak suretiyle) yıkansın” Bu hadisi; Buhârî (ö. Bu hadis de, şu lafızla gelmiştir: ﴿ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ رَوَاحُ الْجُمُعَةِ وَعَلَى كُلِّ مَنْ رَاحَ إِلَى الْجُمُعَةِ الْغُسْلُ ﴾ “Her Müslümana, Cuma Namazına gitmek ve Cuma Namazına gidene de boy abdesti almak (vaciptir.)” Bu hadisi ise; Ebu Dâvud (ö. Bu hadis de, şu lafızla gelmiştir: ﴿ فَمَنْ جَاءَ إِلَى الْجُمُعَةِ فَلْيَغْتَسِلْ ﴾ “Kim Cuma Namazına gidecek olursa, (boy abdesti almak suretiyle) yıkansın” Bu hadisi ise; İmam Mâlik (ö. Yine bu hadisi; İbn Mâce (ö. Yine bu konuda şu yollardan da hadis rivayet edilmiştir:
Hafız İbn Hacer (ö. Bu hadisin pek çok geliş yolları vardır; Ebu’l-Kâsım ibn Mende, bu hadisi, bu hadisi, Nâfi’ yoluyla Abdullah ibn Ömer Abdullah ibn Ömer’den rivayet edenleri saymıştır. Bunların sayısı, (Yine İbn Mende,) bu hadisi, Abdullah ibn Ömer dışında rivayet eden sahabileri de saymıştır. Bunların sayısı da, Nâfi’ yolundan gelen bu hadisin geliş yollarını (ben de) topladım. Bunların sayısı da, Ayrıca Suyûtî (ö. 1. Abdullah ibn Ömer 2. Ebu Saîd el-Hudrî 3. Evs b. Evs 4. Ebu’d-Derdâ’ 5. Nübeyşe el-Huzelî 6. Sevbân 7. Abdullah ibn Mes’ud 8. Enes 9. Ebu Hüreyre 10. Câbir b. Abdullah 11. Sehl b. Huneyf 12. Ebu Ümâme 13. Hz. Ebu Bekir 14. İmrân b. Husayn 15. Ebu Katâde 16. Abdurrahman b. Semure 17. Hz. Ali Toplam, (Derim ki:) Münzirî (ö. Yine Hz. Ebu Bekr ile İmrân b. Husayn Hadisin de ise, boy abdesti almanın gerektiği şöyle geçmektedir: ﴿ قَالاَ: قَالَ رَسُولُ اللّهِ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَنِ اغْتَسَلَ يَوْمَ الْجُمُعَةِ كُفِّرَتْ عَنْهُ ذُنُوبُهُ وَخَطَايَاهُ ﴾ “Ebu Bekr ile İmrân b. Husayn dediler ki: ’Resulullah (s.a.v) şöyle buyurdu: ‘Kim Cuma günü (boy abdesti almak suretiyle) yıkanırsa, günahları ve hataları silinir” Ayrıca (Cuma Günü) boy abdesti almayı; Ebu Ümâme, Ebu Katâde, Ebu Saîd el-Hudrî ile Abdullah ibn Abbâs’tan rivayet etmiştir.” Daha sonra da derki: “(İleriki) bâb’larda bu bâb’a delalet eden hadisler, -inşallah- gelecektir.” (Münzirî’nin sözü burada bitmektedir.) Bu konuda bir başka sahabe topluluğundan da hadis gelmiştir. Bu konuda daha geniş bilgi için İbnü’l-Hindî (ö. * * *
- “Resulullah (s.a.v) hutbelerinde ve benzeri yerlerde ‘Emmâ ba’d’ (=Bundan sonra) demesi”[26] ile ilgili hadisler 1. Zeyd b. Erkam[27] 2. Câbir[28] 3. Amr b. Tağlib[29] 4. Abdullah ibn Abbâs[30] 5. Hz. Aişe[31] 6. Esmâ’ bint. Ebi Bekr[32] 7. Ebu Humeyd es-Sâadî[33] 8. Misver b. Mahreme[34] 9. Mahmûd b. Lebîd 10. Abdullah ibn Mes’ud[35] 11. Ebu Saîd el-Hudrî[36] 12. Adiy b. Hâtim 13. Ebu Bekre[37] 14. Ebu’d-Derdâ’ 15. Sa’d b. Ebi Vakkâs 16. Abdullah ibn Ömer 17. Abdullah ibn Amr 18. Fadl b. Abbâs 19. Ebu Hüreyre 20. Semure b. Cündub 21. Tufeyl b. Sehbera 22. Cerîr b. Abdullah 23. Ebu Süfyân b. Harb 24. Enes b. Mâlik 25. Zeyd b. Hâlid 26. Kurre be Du’mûs 27. Câbir b. Semure 28. Amr b. Sa’lebe 29. Rezîn b. Enes es-Sülemî 30. Esved b. Serî’ 31. Ukbe b. Âmir el-Cühenî 32. Ebu Şureyh b. Amr 33. Amr b. Hazm 34. Abdullah b. Alîm 35. Ukbe b. Mâlik Bu konuda daha geniş bilgi için (Aynî’nin) ”Umdetu’l-Kârî” adlı kitabı ile bir çok kitaplara bakabilirsiniz. (İbn Hacer) “Fethu’l-Bârî” de ise aynen şöyle der: “ ‘Emmâ ba’d’ (=Bundan sonra) sözcüğü ile ilgili hadislerin geliş yolları birbirini izler mahiyettedir. Şöyleki: Hafız Abdulkahîr er-Ruhâvî “Erbâûnu’l-Mütebâyene” adlı kitabının Hutbe Bölümünde, bu hadisi, ﴿ كَانَ النَّبِيُّ صّلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا خَطَبَ خِطْبَةً قَالَ ”أَمَّا بَعْدُ“ ﴾ “Peygamber (s.a.v) bir hutbe okuduğu zaman ‘Emmâ ba’d’ (=Bundan sonra) derdi” Bu hadisin ravileri, sika kimselerdir. Hadisin dış görünüşü, bunun devamlı söylenildiğini göstermektedir.’” “Şerhu levâihi’l-envâri’l-behye li şerhi ed-Dürreti’l-mudiyye” de denir ki: “Kadı İmam Alauddin el-Mürdâvî el-Hanbelî’nin “Şerhu’t-Tahrîr”de belirttiğine göre; Hz. Peygamber (s.a.v)’in, hutbe de yada benzeri yerlerde, ‘Emmâ ba’d’ (=Bundan sonra) sözcüğünü söylediğini, Bunun bir benzeri de, onun, “Ğazâu’l-Elbâb” adlı eserinde geçmek-tedir. Zürkânî (ö. * * * - “Hz. Peygamber (s.a.v) Sabah Namazına bir yoldan gider, diğer bir yoldan da dönüp geri (evine) gelirdi” Suyûtî (ö. 1. Câbir[38] 2. Abdullah ibn Ömer[39] 3. Ebu Hureyre[40] 4. Sa’d el-Kuraz[41] 5. Ebu Râfi’[42] 6. Saîd[43] 7. Abdurrahman b. Hâtıb[44] Toplam, (Derim ki:) Hafız İbn Hacer (ö. * * * - “İmam, Cuma Günü (minberde) hutbe okurken, kim (yanın-daki) arkadaşına: ‘Sus dinle!’ derse, ‘boş söz’ de bulunmuş olur”[45] Bu hadis, şu yollardan gelmiştir: 1. Ebu Hureyre[46] Bu hadis; İmam Mâlik (ö. Tirmizî (ö. 2. Abdullah ibn Ebi Evfâ[47] 3. Câbir b. Abdullah[48]” (Derim ki:) Yine bu hadis, şu yollardan da hadis rivayet edilmiştir: 4. Abdullah ibn Abbâs[49] 5. Hz. Ali[50] 6. Übey b. Ka’b[51] 7. Ebu Zerr[52] 8. Ebu’d-Derdâ’[53] ve daha bir çokları Tahâvî (ö. “﴿ مَنْ قَالَ لصَاحِبه أَََنْصِتْ وَالْإِمَامُ يَخْطُبُ يَوْمَ الْجُمُعَةِ فَقَدْ لَغَا ﴾ “İmam, Cuma günü (minberde) hutbe okurken, kim (yanındaki) arkadaşına: ‘Sus dinle!’ derse, ‘boş söz’ de bulunmuş olur” buyruğuyla ilgili Resulullah (s.a.v)’den gelen rivayetler, mütevatirdir.”[54] Yine de doğruyu en iyi bilen Cenab-ı Allah’tır. * * * [1] Ebu Dâvud, Salat ( [2] İbn Mâce, İkame [3] Müsned, [4] Taberânî, el-Kebir; ( [5] Müsned, [6] Taberânî, el-Evsat; İbn Huzeyme [7] Taberânî [8] Taberânî, el-Kebir [9] Ebu Nuaym, Marifet [10] Taberânî, el-Kebir ( [11] Ebu Dâvud, Salat [12] Müsned, [13] İnsanların mutlaka yıkanmaları ve temizlenmeleri gereken bir gün olmalıdır. Zira bu, insanların gerekli ve güzel olan itiyatlarındandır. Hergün yıkanma imkanı bulamayan kimsenin Cuma günü yıkanması gerektiği belirtilmiştir. Çünkü Cuma, vakit olarak belirlenmeye en uygun gündür ve bu Cuma namazı için de tamamlayıcı bir unsurdur. Cuma günü alınan boy abdesti, hem temizliği ikmal etmekte, hem temizlik hasletine karşı nefis aşırı derecede uyarılmakta, alışkanlık kazanılmakta ve hem de ibadet sözkonusudur. Böylece hem temizlenilmiş olunmakta ve hem de ibadete ait bir husus yapılmış olunmaktadır. [14] Buhârî, Cum’a [15] Buhârî, Cum’a [16] Müsned, [17] Taberânî, el-Kebir; Bezzâr [18] Taberânî, el-Evsat; Bezzâr [19] Ebu Dâvud, Taharet [20] Buhârî, Cum’a [21] Ebu Dâvud, Taharet [22] İbn Mâce, İkame [23] İbn Mâce, İkame [24] İbn Mâce, İkame [25] Taberânî; Bezzâr [26] Hz. Peygamber (s.a.v), söze başlarken ilk önce hamdele, salveke ve besmeleden sonra “Bundan sonra” deyip böylece söylemesi gerekli hususları konuşmaya başlardı. [27] Müsned, [28] Müslim, Cum’a [29] Buhârî, Cum’a [30] Buhârî, Cum’a [31] Buhârî, Cum’a [32] Buhârî, Cum’a [33] Buhârî, Cum’a [34] Buhârî, Cum’a [35] Taberânî, el-Evsat, el-Kebir; İbn Ebi Şeybe, Musannef [36] Müsned, [37] Hâkim, Müstedrek, [38] Buhârî, İydeyn [39] Ebu Dâvud, Salat [40] Tirmizî, Salat [41] İbn Mâce, İkame [42] İbn Mâce, İkame [43] Bezzâr [44] Taberânî, el-Kebir; Ebu Nuaym [45] Cuma günü hutbe verilirken susmak, boş şeyleri terk etmek gerekmektedir. Boş ve gereksiz şeyleri yapma yerine hutbeyi dinlemek ve hutbe üzerinde düşünmek lazımdır. [46] Buhârî, Cum’a [47] İbn Ebi Şeybe, Musannef [48] İbn Ebi Şeybe, Musannef; Taberânî, el-Evsat, el-Kebir; Bezzâr; Ebu Ya’lâ [49] Müsned, [50] Ebu Dâvud, Salat [51] İbn Mâce, İkame [52] Taberânî; [53] Taberânî, el-Kebir [54] Tahâvî, a.g.e., |
559 kez okundu |
Yorumlar |
| Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın |